Trang tưởng niệm Nhà văn Nguyễn Thị Thanh Sâm (1933 – 2023)

Nguồn: Di Sản Văn Chương Miền Nam [Trích từ Thư Quán Bản Thảo số 51 tháng 4 năm 2012]

Nhà văn Nguyễn thị Thanh Sâm và CÕI ĐÁ VÀNG

Nhà văn Nguyễn Thị Thanh Sâm

■ Tiểu sử

Cựu học sinh Đồng Khánh.
Sinh ngày 06 tháng 01 năm 1933 tại xã Hải Châu, thành phố Đà Nẵng, tỉnh Quảng Nam.
Quê quán: Làng Thế Chí Tây, Huyện Phong Điền, Huế.
Mệnh chung vào lúc 2 giờ 23 phút sáng ngày thứ tư 27-9-2023 (nhằm ngày 13 tháng 8 năm Quý Mão) tại Seattle, tiểu bang Washington, Hoa Kỳ.
Hưởng thọ 91 tuổi.

Chồng của nhà văn Thanh Sâm là Ông Phan văn Tốn – sĩ quan Quân lực Việt Nam Cộng Hòa. Ông nguyên là Quận trưởng quận Khiêm Đức, Phó Tỉnh trưởng tỉnh Quảng Đức, sau đổi qua làm Chỉ huy trưởng bộ Chỉ huy Quân sự Đà Lạt, kiêm Quân Trấn Trưởng, kiêm Phó Tỉnh Trưởng Nội An Đà Lạt. Trung Tá sau được vinh thăng Đại Tá. Tử trận vì một quả mìn ở đồn “Kim Thạch”. Vì vậy, quyển sách này có tên là “Cõi Đá Vàng”.

Tiếng Guốc Khua

Khuất Đẩu

Nguồn: Internet

Tôi và bạn, chúng ta sắp rời bỏ cái thế giới đầy tiếng động này rồi. Tiếng động mà tôi muốn nói không phải tiếng sấm sét, bão tố, Không phải núi lửa khạc ra tro, không phải mặt đất tự dưng nhún nhảy, không phải tiếng hú rít của vòi rồng… Đó là những chuyển động tự nhiên của một hành tinh sống. Nếu nó lặng im không một tiếng nào là nó đã chết và trở thành một quan tài bay khổng lồ trong không gian, bay mãi cho đến khi va vào một hành tinh khác và cả hai đều nổ tung.

Tiếng động tôi muốn nói là tiếng đạn bom. Không ai tính được hơn 400 ngày qua, Nga đã trút xuống Ukraine bao nhiêu triệu tấn và nếu cuộc chiến vừa phi lý vừa ngu xuẩn này mà kéo dài đến 10 năm, thì ngay cả một người mạnh mẽ và tỉnh táo như Zelenskyy cũng phải phát điên. Một người điên vì sang chấn tâm lý, vì không chịu nổi cảnh đất nước xinh đẹp ngày nào bị phá tan hoang, những chiến sĩ dũng cảm hết lớp này đến lớp khác ngã xuống. Một người điên khác là Putin, điên vì bị cả thế giới chế nhạo, cười thẳng vào mặt là một thằng hèn.

Ra Mắt Tác Phẩm Cuối Cùng Của Nhà Văn Khuất Đẩu

T. Vấn

1.
Tủ Sách Điện Tử TV&BH vừa cho phát hành tập đoản văn (Những Trang Viết Ngắn) CUỐI CÙNG của nhà văn Khuất Đẩu. Cuối cùng, vì sau tập sách này, ông quyết định gác bút.

“Lúc này là 4 giờ sáng ở Việt Nam. Cả nhà đang ngủ và cả thị trấn cũng ngủ. Chỉ có mỗi một mình tôi thức với màn hình trắng như trang giấy trắng, một trang giấy kỳ diệu có thể thu nhỏ trong lòng bàn tay, lại cũng có thể trải rộng ra khắp thế giới, là trang internet mà tôi đang gõ vào hư không. Tôi đã từng gõ nhiều đêm như đêm nay và đây là lần cuối…”

Những Lý Toét Xã Xệ

Khuất Đẩu

Nguồn: Internet

Là hai nhân vật được Tự Lực Văn Đoàn đem ra chế giễu nhiều nhất. Thường là ký họa. Ăn mặc thì khăn đóng áo dài xộc xệch, ô thì móc vào khuỷu tay, lúc xòe lúc cụp như cánh bướm bị vướng mạng nhện. Nói năng thì ngớ ngẩn, khôn không ra khôn dại không ra dại, chỉ ranh vặt. Đó là các ông có nơi gọi lý trưởng, có nơi gọi xã trưởng. Họ là những người chủ làng, cái bây giờ gọi là quyền uy, không vượt qua khỏi lũy tre.

Những nhà văn trong nhóm Tự Lực là những người muốn xóa bỏ những điều mà các ông cho là thô kệch quê mùa, không xứng với thời đại mới, thời Tây học.

Những Con Đường Đất

Khuất Đẩu

Nguồn: Internet

Đó là những con đường nhỏ chạy từ làng nọ qua làng kia, quanh co như những con rắn dài, len lỏi giữa những hàng tre thường khi chụm đầu vào nhau trò chuyện, một đôi lúc nghiến răng kẽo kẹt khi có gió thổi qua.

Cũng hơi đáng sợ nhất là khi bạn từ thành phố về làng, và đi một mình giữa một đêm mưa gió lạnh lẽo. Bạn sẽ thèm một bếp lửa, một củ khoai lùi và một bát nước chè nóng. Có thể nhiều hơn nếu chủ nhân biết trước bạn sẽ về. Không chỉ khoai lùi mà còn có cháo gà thơm phức với chùm trứng non ngon lành. Rồi bạn sẽ được đưa vào giường, mà không có chăn ấm nệm êm, chỉ có vạt tre và một chiếc chiếu bay mùi ẩm mốc. Chỉ có thế thôi, nhưng bạn sẽ ngủ một giấc thật ngon lành. Khi bạn thức dậy, đã có một đĩa bánh hỏi trắng muốt và một đĩa lòng heo chờ sẵn.
Bạn còn muốn gì nữa? Không! “Mẹ ơi, mẹ đâu rồi vào ăn với con”.

Bộ Tam

Truyện của Khuất Đẩu

Nguồn: Hình ảnh VN – Phan Thuận An sưu tầm 

Khi vua Bảo Đại tuyên bố “thà làm dân một nước độc lập còn hơn làm vua một nước nô lệ” và trao ấn kiếm cho hai vị đại diện cách mạng, trong đó có một nhà thơ với những câu thơ buồn hơn cả những cơn mưa sụt sùi của xứ Huế, ngài cũng đã làm cho các ông hoàng bà chúa sụt sùi không kém. Bọn họ khóc kể, vật mình vật mẩy trong những lâu đài còn rực rỡ ánh vàng son vì số phận đã không còn nuông chiều họ nữa. Họ sẽ bị ném ra khỏi kinh thành, bất ngờ và tàn nhẫn như bị lôi ra khỏi những giấc mơ.

Những Bước Nhảy Vọt Của Cái Ác

Khuất Đẩu

Nguồn: Internet

Mới đây, hiện ra trên màn hình, hai người lính nằm co rúm trong một cái hố cạn xợt không đủ che thân. Họ nằm sát vào nhau, úp mặt xuống đất. Trong khi từ trên cao một trái lựu đạn hay một lon coca nhồi thuốc nổ đang lao xuống. Một đám khói nhỏ bốc lên, trong đó thế nào cũng có máu thịt của họ.

Trước đó, giữa một vùng đất mới ngày nào “đồng xanh là chốn đây”, họ bị máy bay không người lái săn đuổi như những con thỏ dưới đôi cánh những con đại bàng ở Trung Á.

Những Câu Thơ Của Một Thời…

Tạp bút của Khuất Đẩu

Trời Trăng Một Thoáng Giao Duyên – Eclipse
tranh Thanh Trí

Tôi muốn nói xưa cũ vì cả trăm năm hơn, tác giả hiện đang ngồi đâu đó trong ngôi đền văn học, đã bị bụi thời gian phủ đầy. Có người vài chục năm trước đang ngồi trên bục cao chót vót giờ bị kéo xuống khạc nhổ, phun nước bọt đầy mặt. Lại có người đang nằm lăn lóc trong góc tối, bỗng dưng được dựng dậy lau rửa mặt mũi rồi được sì sụp vái lạy.

Cũng thay bậc đổi ngôi, cũng đâm sau lưng, cũng thọc gậy bánh xe, cũng gió tanh mưa máu như các tấn tuồng chính trị. Già, mà nói tới những xác chết chưa chôn đó, nản lắm. Thôi thì nói đến một vài bài hay một vài câu thơ cũ còn đọng lại trong hồn mình, là đủ vui rồi.

Thành Phố Cũ

Khuất Đẩu

Nha Trang ngày xưa – Nguồn: Internet

Tôi sinh ra ở quê, suốt mấy đời làm ruộng. Cũng may không phải là nơi đồng chua nước mặn, hay sỏi đá khô cằn. Trên là khoảnh vườn đủ rộng để trồng cau chuối. Dưới là mấy công ruộng, lúa hai mùa đủ gạo ăn quanh năm. Nhà, chỉ là nhà tranh, nhưng là nhà lá mái, cất khá công phu và khéo. Nhà không có một cây đinh nào, các chỗ cần buộc, người ta dùng mây khoanh tròn để giấu mối như một con trăn già đang cuộn tròn nằm ngủ. Nhà lợp tranh, là rạ tháng ba phơi khô trước ruộng nhà, khi mới lợp dài thậm thượt, như mái tóc khi chưa cắt.

Phạm Duy, trên đường cái quan đi qua đất Bình Định, đã thấy nhiều mái nhà như thế, nên lời Việt trong bài Come back to Sorento, ông viết mái tóc nhà lưu luyến vạt trăng xanh, nếu mưa về yêu lấy hạt long lanh. Qua mấy mùa mưa nắng, mái tranh trở nên xám xịt như tro tàn thuốc lá, ông gọi là nấm nhà buồn! Nếu không làm nhạc sĩ, mà làm thi sĩ, thì thơ ông chắc cũng hay lắm.

Con Sông Xưa

Tạp bút của Khuất Đẩu

Nguồn: Mỹ thuật Ngọc Thắng

Con sông chảy qua làng tôi, ngày xưa chắc là sông đào, cùng với một con sông cũng nhỏ như thế chảy ở làng bên, nên gọi là Mương Đôi. Hai bờ mương người ta trồng tre để giữ đất, con sông nhỏ đến nỗi tre bên này chạm đầu vào tre bên kia. Và sông cũng ở dưới thấp, trong khi soi ruộng ở trên cao, nên người ta phải tát đến hai sòng. Ruộng thấp tát một gàu dai/ ruộng cao thì phải tát hai gàu sòng, là vì vậy.